Obowiązujące w Polsce prawo cywilne wyróżnia w odmienny sposób zarówno instytucję odrzucenia spadku jak i zrzeczenia się dziedziczenia. W obu przypadkach ich celem jest wyłączenie danej osoby z dziedziczenia; warto w takim razie dowiedzieć się, na czym dokładnie polegają najważniejsze różnice pomiędzy nimi. Odrzucenie spadku może nastąpić już po śmierci osoby, która taki spadek przepisuje.
Spadkobierca może w takim przypadku złożyć dobrowolne oświadczenie w towarzystwie notariusza lub przed sądem; musi się to odbyć w ciągu sześciu miesięcy od momentu, w którym osoba taka dowiedziała się o otrzymanym spadku – w większości przypadków chodzi tutaj o moment, w którym dowiedziała się o śmierci danej osoby. Taka odmowa wiąże się nie tylko z nieprzyjęciem spadku, ale również i związanych z nim długów. Jest to jedna z trzech decyzji jakie można podjąć w kwestii otrzymanego przez siebie spadku – pozostałe dwie to przyjęcie go wprost lub przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Podjęcie takiej decyzji skutkuje utratą prawa do otrzymania spadku; w świetle przepisów jest to taktowane w taki sposób sposób jak w sytuacji, gdyby spadkobierca nie dożył momentu przyznania mu spadku. Jeżeli spadek zostanie odrzucony, to do jego przyjęcia zostaną wezwani zstępni spadkobiercy, na przykład jego dzieci lub też kolejne osoby ustalane zgodnie z przepisami dziedziczenia ustawowego. Oświadczenie o nieprzyjmowaniu spadku w większości przypadków składają osoby które dowiadują się, że związane z nim długi znacznie przewyższają wartość całego spadku. Istnienie takiej instytucji pozwala nam zatem na uchronienie się przed problemem nieoczekiwanego odziedziczenia poważnych długów i zobowiązań finansowych, które nie były nawet zaciągane przez nas samych. Nieco inaczej wygląda zrzeczenie się dziedziczenia. W tym przypadku spadkobierca zawiera umowę ze spadkodawcą jeszcze za jego życia. Obie strony określają tutaj, że spadkobierca nie będzie dochodził swoich praw do ewentualnego otrzymania spadku od drugiej osoby.
Zawarcie takiej umowy pozwala w przyszłości na uniknięcie chociażby poważnych konfliktów rodzinnych – jest ona przydatna na przykład w sytuacji, gdy rodzic chce, aby tylko jedno dziecko otrzymało po nim spadek. Standardowo taka umowa obejmuje swoim zakresem również zstępnych osoby która zrzeka się prawa do spadku, chyba, że zamieszczono w niej dodatkowy aneks zmieniający te zasady.
