Okazuje się, że samorząd notariuszy podpisał we wtorek porozumienie z Ministerstwem Cyfryzacji w sprawie budowy elektronicznych baz aktów notarialnych. Chodzi oto, że mają ułatwić szybki dostęp np. do umów sprzedaży nieruchomości, intercyz małżeńskich czy testamentów. Choć dziś komputery są w notariacie powszechne, same akty notarialne i ich bazy wciąż funkcjonują na papierze. Poniżej znajdziesz krótki artykuł o tworzeniu elektronicznych baz danych aktów notarialnych. Przeczytaj go koniecznie!
Powoli gonimy Zachód
Zacznijmy od tego, że tworzenie nowych baz ma przybliżyć polski notariat do standardów Europy Zachodniej. Otóż w większości krajów Europy cyfryzacja notariatu jest już powszechna. Natomiast we Włoszech ok. 80 proc. wszystkich aktów notarialnych ma tylko formę cyfrową. Ponadto dzięki istnieniu centralnego repozytorium aktów notarialnych będzie można szybko uzyskać treść aktu dotyczącego nieruchomości położonej z dala od miejsca zamieszkania jej właściciela. Natomiast gdy mieszkaniec Warszawy zechce potwierdzić własność nieruchomości z Wrocławia, nie będzie musiał jechać nad Odrę po odpis aktu notarialnego.
Komputer rejenta nie zastąpi
Jednak przedstawiciele notariatu zauważyli, że notariusza nie da się całkowicie zastąpić elektroniką. Przede wszystkim musi on fizycznie spotkać się z osobą zawierającą umowę, by stwierdzić jej tożsamość, a jeśli trzeba, też poczytalność. W związku z tym jeśli np. Polak przebywający za granicą będzie chciał sprzedać swoją nieruchomość w Polsce, musi fizycznie stawić się wraz z nabywcą przed polskim notariuszem. Może w przyszłości przyjdzie do notariusza w innym kraju, gdy druga strona transakcji stawi się przed polskim rejentem. Jest to jednak sprawa przyszłości, wymagałaby nie tylko budowy systemów elektronicznych, ale też odpowiednich porozumień międzynarodowych, podobnych do tych o pomocy policyjnej i sądowej.
Oczywiście na razie nie wiadomo, jak długo potrwają prace nad nowymi bazami danych. Natomiast Minister cyfryzacji Anna Streżyńska zapewnia, że jej resort będzie służył doświadczeniem m.in. w tworzeniu architektur i konfiguracji systemów informatycznych. Oczywiście są środki unijne na takie przedsięwzięcia, a naszą rola jest sprawić, by te systemy nie były wyceniane ponad ich wartość. Jednak akty prawne związane z cyfryzacją notariatu ma przygotować inny resort – sprawiedliwości. Warto wspomnieć także o tym, że po uruchomieniu baz aktów notarialnych szybki dostęp początkowo będzie możliwy tylko do aktów powstałych od dnia ich uruchomienia. Dodatkowo w ciągu kilku kolejnych lat nastąpi wprowadzenie do baz aktów archiwalnych mających do dziesięciu lat. Starsze i tak są przekazywane do archiwów sądowych.
